“Vấn đề gai góc” nhất trong nỗ lực chấm dứt xung đột Nga - Ukraine
Tổng thống Mỹ Donald Trump và Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky đã có cuộc hội đàm kéo dài gần 3 giờ đồng hồ tại khu nghỉ dưỡng Mar-a-Lago ở Palm Beach, Florida vào ngày 28-12. Bất chấp các tuyên bố lạc quan về việc chỉ còn 5% là đạt được thỏa thuận chấm dứt xung đột Nga - Ukraine, vẫn còn "một hoặc hai vấn đề rất gai góc", đặc biệt là số phận của vùng Donbass.
Cuộc hội đàm đã đạt được nhiều tiến triển quan trọng hướng tới chấm dứt xung đột Nga - Ukraine. Tổng thống Trump mô tả cuộc gặp là "tuyệt vời" và khẳng định hai bên đang "tiến gần hơn rất nhiều, có lẽ là rất gần" đến một thỏa thuận hòa bình. Phát biểu tại cuộc họp báo chung, ông Trump cho biết các cuộc đàm phán đã đạt được "nhiều tiến bộ", với khoảng 95% các điều khoản đã được thỏa thuận. Tuy nhiên, nhà lãnh đạo Mỹ thừa nhận vẫn còn "một hoặc hai vấn đề rất gai góc", đặc biệt là số phận của vùng Donbass.
Ông Trump bày tỏ hy vọng sẽ biết kết quả cuối cùng trong vài tuần tới. Ở thời điểm hiện tại, ông Trump tỏ ra tự tin và kiểm soát tình hình, nhưng vẫn mô tả các cuộc đàm phán là “rất khó khăn”, cảnh báo rằng ngay cả lúc này, chỉ một vấn đề chưa được giải quyết cũng có thể làm đổ bể toàn bộ tiến trình. Trong một phát biểu trước đó trong ngày, nhà lãnh đạo Mỹ cũng thừa nhận chặng cuối là nguy hiểm nhất. Ông Trump nói: “Có một hoặc hai vấn đề gai góc, rất khó. Nhưng tôi nghĩ chúng ta đang làm rất tốt”.
Như một quan chức phương Tây cấp cao nhận định vào cuối ngày 28-12, “95% của một thỏa thuận hòa bình là dễ. Năm phần trăm cuối cùng là nơi các cuộc chiến thường quyết định liệu chúng có thực sự kết thúc hay không”.Tại Mar-a-Lago, ông Trump coi 5% cuối cùng đó không phải là lời cảnh báo, mà là một canh bạc, rằng áp lực, thuyết phục và một khung thời gian rút ngắn có thể thành công nơi nhiều năm ngoại giao đã thất bại.
Về phía Ukraine, Tổng thống Zelensky nhấn mạnh vấn đề lãnh thổ vẫn là điểm khó khăn nhất, đồng thời khẳng định quyền quyết định cuối cùng thuộc về người dân Ukraine thông qua cơ chế trưng cầu dân ý. Ông tiết lộ hai bên đã thảo luận "tất cả các khía cạnh" của kế hoạch hòa bình 20 điểm, trong đó 90% kế hoạch đã đạt được sự đồng thuận chung, đặc biệt là 100% thống nhất về các đảm bảo an ninh và khía cạnh quân sự.
Trước cuộc gặp với ông Zelensky vài giờ, Tổng thống Trump đã có cuộc điện đàm với Tổng thống Nga Vladimir Putin, được mô tả là "tốt đẹp và rất hiệu quả". Sau cuộc điện đàm giữa hai nhà lãnh đạo Nga, Mỹ, báo The Kyiv Post của Ukraine ngày 29-12 cho biết, đặc phái viên ngoại giao của Điện Kremlin về quan hệ với Mỹ cho biết Kiev nên từ bỏ mọi yêu sách lãnh thổ đối với Donbass.
Ông Yuri Ushakov nói với các phóng viên tập trung tại Florida rằng Ukraine cần đưa ra “quyết định dũng cảm” rút khỏi vùng Donetsk “không chậm trễ”. Việc Ukraine rút khỏi phần lãnh thổ còn do Kiev kiểm soát của tỉnh Donetsk ở khu vực Donbass là một yêu cầu then chốt của Nga đối với bất kỳ thỏa thuận nào.Về phần mình, vào tuần trước, ông Zelensky cho biết Nga sẽ phải rút lực lượng với mức độ tương đương diện tích mà quân đội Ukraine đã nhượng lại, điều này về thực chất sẽ tạo ra một vùng phi quân sự xung quanh các tuyến mặt trận hiện tại.
Trong khi đó, ông Ushakov cho biết Tổng thống Putin đã chấp nhận ý tưởng thành lập hai nhóm công tác đặc biệt để giải quyết xung đột, một nhóm phụ trách các vấn đề an ninh và nhóm còn lại phụ trách các khía cạnh kinh tế. Ông Ushakov nói rằng ông Trump và ông Putin sẽ tiếp tục trao đổi sau các cuộc thảo luận tại Florida.
Cuộc gặp tại Mar-a-Lago hôm 28-12 khép lại một ngày ngoại giao dồn dập. Sau cuộc trao đổi trực tiếp, ông Trump và ông Zelensky tiếp tục điện đàm với hàng loạt lãnh đạo châu Âu, bao gồm các quan chức từ Anh, Pháp, Đức, Ba Lan, Italy, Phần Lan và Na Uy, cũng như lãnh đạo Liên minh châu Âu (EU).Chủ tịch Ủy ban châu Âu Ursula von der Leyen sau đó hoan nghênh “những tiến triển tích cực”, đồng thời nhấn mạnh rằng “các bảo đảm an ninh vững chắc như thép ngay từ ngày đầu tiên” vẫn là điều thiết yếu.
AN BÌNH










